Mã Viện vốn mồ côi cha mẹ nên sống cảnh nghèo khó nhưng người rất chí khí. Ông thường nói với bạn rằng: “Càng khổ thì càng nên bền chí; càng già thì càng phải hăng chí.”
Mã Viện ra công cày cấy, chăm nuôi nên không bao lâu trở thành rất giàu có. Nhưng ông không bám chấp vào của cải mà thường nói rằng: “Phàm được giàu có thì nên biết phát tâm bố thí cho người khốn cùng. Thế mới là quí. Bằng không thì chỉ làm tôi tớ cho đồng tiền, suốt đời canh giữ có ích thật sự đâu?”
Rồi Mã Viện đem hết tài sản phân phát cho người nghèo và kẻ cô độc. Sau ra làm quan.
Dầu tuổi đã lớn nhưng thường tình nguyện đem quân đánh đông giẹp tây. Mỗi lần thắng trận về quê thì dân làng rầm rộ ra hoang nghinh. Mã Viện nói: “Nam nhi thì nên chết ở biên cương. Lấy da ngựa bọc thây là đủ. Thế mới đáng trọng. Chết trên giường thoải mái chung quanh có con cái nâng đỡ thì có gì hay?”
* * * * *
Cuộc sống có lý nhờ biết nuôi chí và rèn tài năng để xây dựng và phục vụ cho xã hội.
Chúng ta nên theo gương Mã Viện mà biết giúp người và không coi cái lợi như núi Tu Di. Thế thì cuộc sống mới có ý nghĩa.
