Tử Sản vốn học rộng, giỏi chính trị và từng làm tướng nước Trịnh. Ông thường dùng lòng khoan dung để đối đãi với dân.
Khi bệnh nặng thì gọi Tử Thái Thúc đến bảo: “Ta mà chết thì ngươi sẽ làm tướng. Ngươi nên nhớ rằng người có đức thì dùng khoan hòa mà phục dân, trong khi người thường thì phải lấy uy nghiêm mà trị dân. Ví như khi thấy lửa nóng thì người ta sợ, cho nên ít ai chết vì lửa. Ngược lại, thấy nước mát thì coi thường, cho nên nhiều người chết đuối. Biết khoan dung nhưng vẫn tạo sự hoà hợp không phải là dễ.”
Vài tháng sau, Tử Sản chết và Thái Thúc thay làm tướng. Thái Thúc không nỡ dùng uy nghiêm, mà dùng khoan hòa để trị dân. Không bao lâu thì nước nhiều giặc cướp. Thái Thúc mới phải dấy binh bắt giặc giết hết.
Khổng Phu Tử nghe chuyện liền nói: “Được lắm! Lãnh đạo khoan dung thì dân lờn mặt, dân lờn thì phải dùng uy lực. Dùng uy lực mạnh quá thì dân sẽ nhu nhược và suy tàn, dân suy nhược thì phải dùng khoan dung. Khoan dung giúp cho uy lực và uy lực bổ khuyết cho sự khoan dung: đó là hòa.”
* * * * *
Hòa của nhà Nho là Trung Đạo của nhà Phật.
Như ân sư, cố HT Tuyên Hóa đã dạy: “ngoài tài chính trị, người lãnh đạo phải lấy đạo đức làm căn bản.”
